علت مشکل بلع چیست و چگونه درمان می شود؟
اختلال بلع یا دیسفاژی (به انگلیسی: Dysphagia) به وجود هرگونه مشکل در خوردن و آشامیدن مواد غذایی میگویند. به عبارت سادهتر، زمانی این اختلال ایجاد میشود که مواد غذایی جامد یا مایع توانایی انتقال از دهان به معده را نداشته باشند. اختلال در بلع معمولا ناشی از مشکلات اعصاب یا عضلات است و در افراد مسن و نوزادان شایع تر می باشد.
اختلال بلع کودکان به صورت عمده در کودکان فلج مغزی، ضربه مغزی، کودکان تاخیر رشدی و حرکتی و کودکان سندروم داون مشاهده می شود.
انواع اختلالات بلع
به طور کلی سه نوع اختلال بلع وجود دارد:
- اختلال بلع دهان (دیسفاژی بالا): مشکل در دهان است و گاهی اوقات ناشی از ضعف زبان پس از سکته مغزی، مشکل در جویدن غذا یا مشکل در انتقال غذا از دهان است.
-
اختلال بلع حلقی: مشکل در حلق است. مشکل در گلو اغلب ناشی از یک مشکل اعصاب است. (مانند بیماری پارکینسون، سکته مغزی، یا اسکلروز جانبی آمیوتروفیک ALS)
-
اختلال بلع مری (دیسفاژی پایین): مشکل در مری است. این اختلال معمولا به دلیل انسداد یا التهاب رخ می دهد و اغلب به جراحی نیاز دارد.
نشانه های مشکل بلع در غذا خوردن کودکان
بعضی از علائم در کودکان مبتلا به دیسفاژی به وضوح مربوط به بلع هستند و به همین دلیل تشخیص آنها آسان است. اما گاهی علائم ارتباط چندانی با بلع ندارند و به همین دلیل تشخیص آن بسیار مشکل است. در اینجا شایعترین نشانه های اختلال بلع در کودکان را نام میبریم. با این حال، کودکان مختلف ممکن است علائم متفاوتی داشته باشند. این نشانه ها می تواند است شامل موارد زیر باشد:
- آهسته غذا خوردن
- این که کودک چندین بار سعی میکند تا یک لقمه را فرو بدهد
- مشکل در هماهنگی بین مکیدن و بلعیدن
- حالت تهوع پیدا کردن یا “عق زدن” در حین غذا خوردن
- آبریزش دهان ( ترشح زیاد بزاق)
- احساس اینکه مواد غذایی یا مایعات در گلو یا مری گیر کردهاند و یا اینکه چیزی مثل توده در این مناطق وجود دارد
- کودک در حین تغذیه به بدن خود قوس داده یا بدنش را سفت میگیرد
- احساس احتقان و گرفتگی در قفسه سینه بعد از خوردن غذا یا نوشیدن مایعات
- سرفه کردن یا حالت خفگی درهنگام خوردن غذا یا نوشیدن مایعات (یا به فاصله کوتاهی بعد از آن)
- صدای خس خس یا خر خر در حین غذا خوردن یا بعد از آن (اصطلاحا به این صدا صدای مرطوب یا wet voice گفته میشود)
- عفونتهای مكرر تنفسی
- تف کردن و استفراغ کردنهای مکرر
- خروج مواد غذایی یا مایعات خورده شده از بینی در طول تغذیه یا بعد از آن
- تحریک پذیری یا عدم هوشیاری در هنگام تغذیه
- کاهش وزن
نشانه های مشکل بلع در بزرگسالان
زمانیکه در بلعیدن کامل و یا تنها مواد مایع، جامد یا بزاق، مشکل داشته باشید، باید به دنبال علائم اختلال بلع در عادات روزمره خود بگردید. علائمی که نشاندهنده مشکلات بلعی هستند، عبارت است از:
- حالت تهوع
- آبریزش دهان
- فشار در گردن یا قفسه سینه
- سوزش سردل
- سرفه و پریدن غذا در گلو هنگام بلع
- مشکل در جویدن
- احساس اینکه چیزی در گلو گیر کرده
- برگشت مکرر غذا به دهان در هنگام غذا خوردن
- درد هنگام بلع
- کاهش وزن غیرعمدی
- گرفتگی صدا
- گلودرد
- خرد کردن مواد غذایی به قطعات کوچکتر برای جویدن و بلع آنها
علت و درمان مشکل بلع چیست؟
متخصص گفتاردرمانی یا گفتاردرمانگر با انجام چند تست، بررسی می کند که کدام بخش از فرایند بلع دچار اختلال شده است.
- معاینه بلع: این معاینه توسط گفتاردرمانگر انجام می شود. گفتاردرمانگر قوام مختلفی از غذا و مایع را آزمایش می کند تا ببیند که بلع در کدام بخش باعث ایجاد مشکل می شود (مشکل در بلع جامدات است یا مایعات). همچنین ممکن است یک تست ویدئویی بلع را انجام دهد تا ببیند مشکل کجاست.
- تست بلع باریم: بیمار مایع حاوی باریم را می بلعد. باریم در اشعه ایکس نشان داده می شود و به پزشک کمک می کند تا با جزئیات بیشتری ببیند در حلق و مری چه اتفاقی می افتد. به ویژه فعالیت عضلات در این تست مشخص تر خواهد بود.
- آندوسکوپی: پزشک یک دوربین را به مری فرستاده تا آن را ارزیابی کند. اگر در طی معاینه آندوسکوپی مشکوک به بافت سرطانی شود بیوپسی انجام می گیرد.
- مانومتری: این تست تغییرات فشار عضلات را در مری اندازه گیری می کند. این تست ممکن است زمانی استفاده شود که طی آندوسکوپی مورد خاصی مشاهده نشود.
برای درمان مشکلات بلع در اولین زمان ممکن به متخصص گفتاردرمانی مراجعه نمایید.
۰ دیدگاه:
اولین دیدگاه را شما بنویسید.