در ابتدا شما را با مفهوم کلی کاردرمانی و نقش آن در بهبود و درمان فلج مغزی آشنا می‌کنیم. پس از آن به معرفی و بررسی چند نمونه از تمرینات مؤثر کاردرمانی فلج مغزی می‌پردازیم. در ادامه با تمرینات کاردرمانی فلج مغزی کودکان و بزرگسالان جهت درمانی مؤثر آشنا خواهیم شد.

کاردرمانی به تمرینات کاردیوواسکولار اشاره دارد که هدف آن تقویت قلب، عروق و افزایش ظرفیت بدنی با استفاده از تمرینات متنوع است. از آنجایی که فلج مغزی معمولاً به علت صدمه‌های مغزی یا عصبی ایجاد می‌شود موجب کاهش حرکت، تعادل، قدرت عضلانی و قابلیت هماهنگی شخص می‌شود.

در نتیجه کاردرمانی فلج مغزی و بهره‌گیری از تمرینات آن، نقش مهمی در درمان این بیماری برای کودکان و بزرگسالان خواهد داشت. لازم به ذکر است این تمرینات کاردرمانی فلج مغزی باید تحت‌نظر یک متخصص کاردرمانی اجرا شود تا به‌صورت ایمن و مؤثر باشد.

 

تمرینات مؤثر کاردرمانی برای بیماران فلج مغزی

 

قبل از اجرای هر برنامه‌ای، ارزیابی دقیق وضعیت جسمانی، بررسی محدودیت‌ها و مشکلات مرتبط با فلج مغزی از اهمیت بالایی برخوردار است. پس از ارزیابی، برنامه‌ای شخصی‌سازی شده بر اساس نیازهای هر فرد تهیه می‌شود. در ادامه، چند نمونه از تمرینات کاردرمانی برای فلج مغزی آورده شده است. این تمرینات باید به طور مداوم و منظم انجام شوند:

تمرینات استرچینگ (کششی): تمرینات استرچینگ می‌تواند به کاهش تنش‌های عضلانی و بهبود انعطاف‌پذیری کمک کند.

تمرینات تقویت عضلات: انجام تمرینات تقویتی مانند انعطاف‌پذیری، لومبریکال و ایزومتریک به بهبود نیروی عضلات و پشتیبانی از تعادل بدن کمک می‌کند.

تمرینات تعادل و کنترل موقعیت: این نوع تمرینات به بهبود تعادل و کنترل موقعیت بدن از طریق تمرینات استاتیک و دینامیک مانند ماشین دوار، توپ بزرگ، تخته بالانس و... کمک می‌کند.

تمرینات راه‌رفتن: تمرینات متنوعی برای افزایش طول گام‌ها و بهبود نحوه‌ی راه‌رفتن وجود دارد که در زمینه کاردرمانی فلج مغزی می‌تواند مفید باشد مانند راه‌رفتن بر روی پله‌ها و سطح‌های ناهموار.

 

 

تمرینات هوازی (کاردیوواسکولار): تمرینات هوازی مانند استفاده از دوچرخه، پیاده‌روی و شنا می‌توانند قدرت قلب و عروق را افزایش داده و بهبود ظرفیت بدنی را تقویت کنند.

تمرینات توان‌بخشی: استفاده از تجهیزات توان‌بخشی مانند بازی‌های مجازی، رباتیک و فناوری‌های کمکی می‌تواند به تحریک و تقویت انگیزه و تمرین روزانه کمک کند.

همچنین، می‌توانید از تکنیک‌های تحرکی مختلف مانند ماساژ، کیتروپراکتیک و اکسرسایزها نیز استفاده کنید که توسط متخصصان مرتبط با توان‌بخشی انجام می‌شوند.

توجه کنید که این تمرینات باتوجه‌به حالت جسمانی و توانایی‌های فرد انجام شوند و اگر نیاز به کمک فرد دیگری دارید (مثلاً ورزش‌های گروهی)، حتماً از یک مربی یا متخصص توان‌بخشی استفاده کنید. همچنین قبل از شروع هر برنامه تمرینی جدید با پزشک یا متخصص توان‌بخشی مشورت کنید تا مطمئن شوید که تمرینات انتخابی برای وضعیت خاص شما مناسب است.

به‌طورکلی، برنامه‌های کاردرمانی به‌عنوان یک بخش مهم از برنامه‌های توان‌بخشی برای فلج مغزی، باعث بهبود کیفیت زندگی می‌شود و استقلال فرد را تقویت می‌کند. این تمرینات به علت افزایش قدرت عضلانی، کارکرد قلبی و تعادل می‌توانند به فرد کمک کنند. در این صورت بهتر با محدودیت‌های خود کنار آمده و به بهترین نحو ممکن به فعالیت‌های روزمره خود ادامه می‌دهند.

 

تفاوت تمرینات کاردمانی فلج مغزی بر اساس رده سنی

 

تمرینات کاردرمانی برای فلج مغزی در بزرگسالان و کودکان ممکن است بر اساس نحوه انجام و نوع تمرین‌ها کمی تفاوت داشته باشد. در نظر داشته باشید نیازها و شرایط جسمی این دو گروه متفاوت هستند. برای درک بهتر تفاوت‌ها به برخی از اصول کلی برنامه‌ریزی تمرینات کاردرمانی برای هر یک از این گروه‌ها می‌پردازیم:

 

تمرینات کاردرمانی فلج مغزی بزرگسالان

 

بزرگسالان معمولاً می‌توانند تمرینات با شدت بالاتر و پیچیده‌تری انجام دهند. عموماً بزرگسالان برنامه‌ریزی تمرینات خود را به طور مستقل‌تر انجام می‌دهند و قادر هستند تمرینات مرتبط با ورزش‌های موردعلاقه خود را به برنامه توان‌بخشی خود اضافه کنند.

 

 

تمرینات کاردرمانی فلج مغزی کودکان

 

برای کودکان، تمرینات باید ساده و شفاف باشد تا آنها بتوانند به‌آسانی درک کنند و انگیزه بیشتری برای انجام آن داشته باشند. در این گروه سنی تمرینات باید به‌صورت بازی و جذاب ارائه شود تا آنها بااحساس شادی و بازی انجام دهند. کودکان سی پی معمولاً نیاز به حمایت و تشویق والدین یا مربیان دارند تا بهتر تمرین کنند.

آن‌ها به تنوع در تمرینات نیاز دارند تا به‌سرعت خسته نشوند و از انجام تمرینات لذت ببرند. باید توجه داشت که برای هر کدام از این گروه‌ها، تمرینات کاردرمانی بر اساس نیازها و توانایی‌های آنها انجام شود و از نظر یک توان‌بخش یا متخصص فیزیوتراپی برای اطمینان از انتخاب تمرینات مناسب و ایمن استفاده کرد.

 

سخن آخر

 

همان‌طور که در متن اشاره شد تمرینات کاردرمانی فلج مغزی با بهبود ظرفیت قلب و عروق، افزایش قدرت عضلانی، بهبود تعادل و کنترل و همچنین افزایش انگیزه نقش مؤثری در درمان صدمه‌های مغزی و یا عصبی ایجاد شده از فلج مغزی دارند. این تمرینات توسط پزشکان، کار درمانگرها، متخصصان توان‌بخشی و ارتوپدها طراحی و تنظیم می‌شود.

این برنامه متناسب با رده سنی بیمار، توانایی‌های فرد و موضوعاتی ازاین‌قبیل در نظر گرفته می‌شود. میزان تأثیر تمرینات کاردرمانی در بیماران فلج مغزی هم متناسب با وضعیت بیمار، رده سنی او، تمرینات ارائه شده به فرد و عواملی ازاین‌دست متغیر است.